Bağımsız bir fıkıh ekolünün temellerini atmanın ötesinde, İslâm hukuk metodolojisi üzerinde derin etkiler bırakan İmam Şâfiî'nin ictihad ve kıyas kavramlarını eş anlamlı olarak kullanması farklı yorumlara yol açmıştır. Kimi İslâm hukukçuları ve araştırmacılar Şâfiî'nin rey ictihadını kıyasa indirgeyerek dinde insan aklına verilen önemi sınırladığını, kıyas dışında rey ictihadının kapsamında bulunan istihsan, istislâh vb. prensipleri devre dışı bıraktığını söylemiştir. Bu görüşte olanlara göre Şâfiî "kıyas" kavramını fıkıh usulünde bilinen anlamıyla kullanmaktadır. Buna karşılık usul literatüründe ilk dönemlerden beri Şâfiî'nin kıyas kavramını maslahat, istihsan vb. prensipleri de kapsayacak şekilde kullandığına dair ifadelere rastlamak mümkündür.

Bu araştırma Şâfiî'nin gerek teorik açıklamalarını gerekse uygulamalarını dikkate alarak onun kıyas kavramının, sonraki dönemde usul literatüründe yer alan kıyastan daha genel olduğunu göstermeyi, kapsamına usulî/şer'î kıyasın, bazı yorum faaliyetleri ve genel prensip ictihadının girdiğini örnekleriyle ortaya koymayı hedeflemektedir.

Matbu versiyonunu satın almak için tıklayınız.

E-kitap versiyonunu satın almak için tıklayınız.